Değerli okuyucularım , hepimizin gündeminin ilk ve tek gerçeği olan corona virüsü olayında özellikle sosyal medya aracılığı ile doğru , yanlış pek çok şey paylaşılmakta bilgi kirliliği öyle ki zaman zaman corona dan tehlikeli hale gelmektedir.
Panik yapmadan , rehavete kapılmadan , korkmadan ve bilinçli bir şekilde Devletimizin almış olduğu kurallara , önlemlere hassasiyetle uyarak evde kalarak süreci başarılı bir şekilde atlatırız diye düşünüyorum.
Bilgi ve bilinçlenme adına da bir enfeksiyon hastalıkları uzmanı ' nın çok önemli gördüğüm düşüncelerini buradan sizlerle paylaşmak istiyorum ;
CORONA VİRÜSÜ veya Covid-19 virüsü enfekte ederek insanları semptomatik hastalandırma oranı global olarak minimum ! milyonda 20 olarak saptanmıştır..Enfekte olarak aktif hasta olanların % 80 ‘i hafif atlatıyor,% 15 ‘i hastaneye yatması gerekiyor ve % 5 ‘i de yoğun bakımlık oluyor.. Yani enfekte olarak aktif hasta olanlardan yaklaşık %2-3 olguda da ölümle sonuçlandığı bilinmektedir. Kısacası yoğun bakımlık hale gelmiş , ARDS denilen şiddetli solunum sıkıntısı gelişmiş ,Kalp , Akciğer ve böbrek yetmezliği , Diyabet gibi önemli kronik ek hastalıkları olan 80 yaş üstü hastaların takriben % 15 ‘i ve ek kronik hastalıklarının sayıca çoğunluğu ve tablolarının kötü olması bağlamında daha fazlası da hayatını kaybetmektedir.
**--Seksen yasının üzerindeki aktif semptomatik hastalarda ölüm oranı %14.8, 70-79 yasları arasındaki hastalarda %8 iken 10-40 yas arasında ölüm oranı %0.2 ( binde 2 ) bulunmuş, 10 yasın altındaki çocuk hastalarda hiç ölüm kaydedilmemiştir. COVID-19 olarak açıklanan hastalık nedeniyle yaşamını yitirenlerin yüzde 80’i 60 yaş üzeri. Yüzde 75’inin ise önceden kalp rahatsızlığı ya da diyabeti bulunuyordu.
Enfekte olarak aktif hasta olanların çoğunun 40 yaş üzeri olduğu , koronavirüs vakalarının yaş ortalamasının ise yaklaşık 55 olduğu belirtildi. Türkiye ‘de ki vakaların da hemen hemen tamamı 40 yaşının üstünde saptanmıştır.
**-- Sonuç olarak 85 milyonluk ülkemizde ; 85 milyonun tamamı enfekte olsa dahi , aktif semptomatik hasta sayımız yaklaşık milyonda 20 hesabıyla 1700 civarı olacak , bu 1700 hastamızın % 15 ‘i olan 255 hastamız hastaneye yatarak tedavi görecek ,% 5 oranına tekabül eden 85 hastamız yoğun bakımlık olacak derecede hastalığının prognozu dediğimiz gidişatı kötüleşebilecek , bu durumu kötüleşen hastalarımızın da baştaki % 2-3 lük oranı baz alırsak yaklaşık azami 50 kadar insanımız yaşamını kaybedebilecek ve ölenlerin yaklaşık % 80 oranının 60 yaş üstü olduğu öngörüsüyle de bu hayatını kaybeden 50 hastamızın 40 ‘ı 60 yaş üstü ve geri kalanının da direncini düşüren ek kronik hastalıkları olduğu belirlenecektir.
**-- Tabii ki yukarıda vurguladığımız şekillerde süreci iyi yönetemeyerek , izolasyon,korunma , hijyen , çevre sağlığı , bağışıklığı yüksek tutmak , koordinasyonsuzluk , yoğun bakım yönetimi aksaklıkları , gereksiz sağlık kurumlarına başvurarak yığılmalar oluşturmak ve psikolojik etkilenmeler vb.gibi İtalya,İspanya vb. misali ülkelerde olduğu üzere anksiyolitik panik ataklar göstererek kaotik durumları yaşamamız halinde ise bu vaka ve yaşam kaybı sayıları minimum kalacak ve sayısal artışların önüne geçmemiz çok daha zor olacaktır.
**--" Taşıyıcıların yüzde 86'sı tespit edilmeden toplumda dolaşıyor."
Yani bu da şu demek oluyor :7 covid-19 taşıyıcısının 6 tanesi de semptomlu-semptomsuz aramızda dolaşmakta ve sadece bir tanesi test ile ispatlı veya testsiz ve semptomatik / asemptomatik olarak her yerde bulunmakta... Böyle bir durumda da toplumların ( ABD 'de ! )yaklaşık % 70-80 'inin bu virüs ile enfekte olması engellenemez ve hele hele sağlık personelinin de enfekte olarak virüsü evdeki-ailesindeki en az 60 yaş üstü kişilere bulaştırmaması sağlanamaz.... O halde ya en az 60 yaş üstü insanların hepsi bir şekilde evlerinde izole edilecek , ya da en azından öncelikle tüm sağlık personeline PCR tetkikleri yapılarak sonuçları pozitif çıkan personelin izole edilmesi sağlanacak ve sırasıyla semptomlular, sonrasında da yakınları ile akabinde de randomize semptomsuzlar teste tabi tutulacak ve en önemlisi de min. 60 yaş üstü tüm kişilerin (özellikle de ek kronik hastalıkları olan ve sigara içenler olmak üzere ivedilikle yaklaşık 300-350 bin kişinin , sonrasında da geriye kalan 500-600 bin kişi olarak takriben toplam 900-950 bin kişinin ve devamında da yaklaşık kümülatif 7-8 milyon 60 yaş üstü yaşlının) en azından semptom vermeyenlerin evlerinde , semptomatik olanların ise hastanelerin tek kişilik odalarında izolasyonları ve gerekiyorsa da tedavileri sağlanırsa , bu yaş gruplarında yüksek olan ve 80 yaş üstünde % 10-20 arasında olarak çok yüksek seyreden ölüm oranları noktasında en az 6-7 bin insanımızın yaşamını kaybetmesi engellenebilir..
**--ABD'de koronavirüs araştırması: Taşıyıcıların yüzde 86'sı tespit edilmeden toplumda dolaşıyor.
*-ABD'de yapılan bir çalışmada, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) taşıyıcılarının yaklaşık yüzde 86'sının fark edilmeden toplumda dolaştığı ve "gizli" olarak adlandırılan bu vakaların, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınını körüklediği belirtildi.
Science Dergisi'nde yayımlanan bir araştırmada, Çin'de seyahat kısıtlamaları uygulanmadan önce her 7 vakadan 6'sının fark edilmeden virüsün yayılmasını tetiklediğine dikkati çekildi.
*-Bilgisayar modellemesi kullanarak, Çin'in Wuhan bölgesinden başlayarak dünyaya yayılan salgının izlerini takip eden araştırmacılar, az belirti gösteren veya hiç göstermeyen "gizli virüs" taşıyıcılarının, hastalığı şu ana kadar teyit edilen vakaların üçte ikisine bulaştırdıklarını tesbit ettiklerini kaydetti.
*-Araştırmada, "Yeni tip koronavirüsü taşıyan insanların yüzde 86'sının tespit edilmeden toplumda dolaştığı" vurgulandı.
**--"GİZLİ TAŞIYICILARIN ÇOĞU HAFİF VEYA HİÇ BELİRTİ GÖSTERMİYOR"
*-Raporun yardımcı yazarlarından Columbia Üniversitesinden Jeffrey Shaman, "Salgının yayılmasını sağlayan bu kayda girmeyen enfeksiyon vakalarıdır. Bu gizli taşıyıcıların çoğu hafif veya hiç belirti göstermiyor. İnsanlar üşüttüklerini sanıyor." ifadelerini kullandı.
*-Shaman, raporda ortaya çıkan sonucun, salgının patlak verdiği bölgelerde sosyal kısıtlamaların önemini gösterdiğini belirterek, "Bu gerçek (gizli taşıyıcılar), salgının önlenmesi için de ortaya büyük zorluklar koymaya devam edecek." değerlendirmesinde bulundu.
**--COVID-19 çoğu kiside nezle veya gribal enfeksiyon gibi geçirilmekte, evde takip edilebilmektedir. Salgının önlenmesi için hafif üst solunum yolu belirtileri varlığında mümkün ise sağlık kuruluslarına gidilmemesi, gidilmesi gereken durumlarda mutlaka maske takılması ve diğer hastalarla temasın en aza indirilmesi önemlidir. Kronik hastalığı olanlar ile 60 yasın üzerindekilerin ise salgın durumunda, hastalıktan korunmak için evde kalmaları, belirtilerin başlaması halinde ise gecikmeden sağlık kuruluşlarına başvurmaları önerilir.