Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Marmara Denizi’ne kıyısı olan 7 il için belediyelere müsilaj uyarısı gönderdi.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Marmara Denizi’ne kıyısı olan İstanbul, Kocaeli, Bursa, Balıkesir, Tekirdağ büyükşehir belediyeleri ile Yalova ve Çanakkale belediyelerine Müsilaj Bilim ve Teknik Kurulu’nda öne çıkan başlıklar üzerine uyarı yazısı gönderdi. Bakanlık, Marmara Denizi’nin kirlilik yükünü azaltacak en önemli etken olan ve 22 maddelik eylem planında yer almasına rağmen belediyelerin kurmadıkları ileri biyolojik atık su arıtma tesislerini bir an önce hayata geçirmeleri gerektiğini hatırlattı. Bakanlık, Marmara Denizi’nde ortaya çıkan müsilaj sonrası çalışma başlattı. Müsilaj afetinin tekrar etmemesi için Bakanlık koordinasyonunda ilgili kurum ve kuruluşlar ile üniversitelerin katılımıyla 22 maddelik “Marmara Denizi Eylem Planı” hazırlandı. Süreci takip etmek ve çözüm önerileri sunmak için de Müsilaj Bilim ve Teknik Kurulu oluşturuldu. Hazırlanan eylem planı Marmara’ya kıyısı olan 7 ilin üst düzey yöneticileri ile imza altına alındı.
Müsilajın en önemli sebeplerinden biri azot ve fosfor kirliliği
Eylem planında müsilajın en önemli sebeplerinden birinin noktasal kaynaklı azot ve fosfor kirliliği olduğu belirtildi. 5. maddede Marmara Denizi Hidrolojik Havzası’nda yer alan atık su arıtma tesislerinin tamamının ileri arıtmaya dönüştürülmesi ile ilgili talimat verildi. Bakanlık genelgesi ile havzada deşarj standartlarında kısıtlamalar yapıldı.
Bakanlık sürecin takipçisi oldu
Bakanlık Marmara Denizi’nde müsilaj afetinin tekrarlanmaması için süreci takip edip, 27 Haziran 2024’te Marmara Denizi Eylem Planı Koordinasyon Kurulu’nun 4. Toplantısı’nı gerçekleştirdi. 1 ay içerisinde ilgili belediyelerin atık su arıtma tesislerinin ileri biyolojik atık su arıtma tesislerine dönüşümü ile ilgili yer tahsisi, imar planı, finans vb. sorunların giderilmesi için sürecin devam ettirilmesi ve sonucun yine Bakanlığa bildirilmesi istendi. 14 Ağustos 2024’te ise önce İstanbul, ardından 23 Aralık 2024’te de Kocaeli, Bursa, Balıkesir, Tekirdağ, Yalova, Çanakkale değerlendirme toplantıları yapıldı.
İleri arıtmaya dönüşüm oranı yüzde 0,7’yi geçemedi
Bakanlık 25 Aralık 2024’te tekrar harekete geçip Müsilaj Bilim ve Teknik Kurulu’nu Ankara’da topladı. Toplantıda da yerine getirilmeyen 3 önemli maddeden biri olan ileri biyolojik atık su arıtma tesislerinin eksikliği vurgulandı. İleri arıtmaya dönüşüm oranının yüzde 0,7 ile sınırlı kaldığına dikkat çekildi.
Bilim Kurulu uyardı, Bakanlık gereği için yazı gönderdi
Müsilaj Bilim Teknik Kurulu’nun, ‘kirlilik girdisinin azaltılması için özellikle belediyelerin yapma taahhüdünde bulundukları ileri atık su arıtma tesislerini bir an önce tamamlamaları ve denetimlerin sıkılaştırılması tavsiyeleri’ doğrultusunda Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Marmara Denizi’ne komşu İstanbul, Kocaeli, Bursa, Balıkesir, Tekirdağ Büyükşehir Belediyeleri ile Yalova ve Çanakkale Belediyelerine görevlerini yapmaları için uyarı yazısı gönderdi. Yazıda şu ifadelere yer verildi:
“Havzadaki atık su arıtma tesislerinin ileri arıtmaya dönüşümünde yeterli seviyeye ulaşılamadığı görülmektedir. İş termin planı sunan 169 tesisten yalnızca 42 tanesinde öngörülen çalışmalar tamamlanmıştır. Söz konusu tesislerin kapasitesi düşük olduğundan 2021 yılında yüzde 51 olan ileri biyolojik atık su arıtma hizmeti alan belediye nüfusu oranında yalnızca yüzde 0,7’lik bir artış olmuştur. Bu itibarla, Marmara Denizi’nde müsilaj gibi sorunların bir daha yaşanmaması adına idareniz tarafından yapılması gereken atık su altyapı yatırımlarının mevzuatta tanımlanan sürenin de sonuna yaklaşıldığı göz önünde bulundurularak bir an önce hayata geçirilmesi hususunda bilgilerinizi ve gereğini rica ederim.”
