HUKUK UYUŞMAZLIKLARINDA ARABULUCULUK

Arabulucu, sistematik teknikler uygulayarak, görüşmek ve müzakerelerde bulunmak amacıyla tarafları biraraya getirerek, onların birbirlerini anlamalarını ve bu suretle çözümlerini kendilerinin üretmesini ve aralarında iletişim sürecinin kurulmasını sağlamaya çalışan tarafsız, mesleğinde en az 5 yıllık tecrübeye sahip Hukuk Fakültesi mezunu üçüncü kişidir.

Arabuluculuk eğitimi, hukuk fakültesinin tamamlanmasından sonra alınan, arabuluculuk faaliyetinin yürütülmesiyle ilgili temel bilgileri, iletişim teknikleri, müzakere ve uyuşmazlık çözüm yöntemleri ve davranış psikolojisi ile yönetmelikte gösterilecek olan diğer teorik ve pratik bilgileri içeren eğitimi ifade eder.

Arabuluculuk eğitimi, bünyesinde hukuk fakültesi bulunan üniversitelerin hukuk fakülteleri, Türkiye Barolar Birliği ve Türkiye Adalet Akademisi tarafından verilir. Bu kuruluşlar Bakanlıktan izin alarak eğitim verebilirler. İzin verilen eğitim kuruluşlarının listesi elektronik ortamda yayımlanır.
Arabulucuların iş elde etmek için reklam sayılabilecek her türlü teşebbüs ve harekette bulunmaları ve özellikle tabelalarında ve basılı kâğıtlarında arabulucu, avukat ve akademik unvanlarından başka sıfat kullanmaları yasaktır
Arabulucu, bu süreçte karar veren kişi değildir. Hatta taraflara herhangi bir çözüm de öneremez. Taraflar, uyuşmazlığı kendileri uzlaşarak çözerler. Arabulucu, tarafların aralarındaki asıl uyuşmazlığı ve menfaatlerini tespit ederek bu konularda tartışmalarını, çözüm bulmalarını sağlamaya çalışır. Burada taraflar kendi çözümlerini kendileri üretirler ve bunu yaparken birbirlerini anlamaya çalışırlar.
Arabulucu ile uyuşmazlık çözümü tamamen gönüllük esası ve tarafların iradelerine bağlıdır. Başkaca bir usul kararlaştırılmadıkça, arabulucu veya arabulucular, taraflarca birlikte seçilecektir.

Arabuluculuk; Mahkeme içi arabuluculuk ve mahkeme dışı arabuluculuk olmak üzere iki şekilde uygulanabilir:

1)Mahkeme içi arabuluculuk: Uyuşmazlığın mahkemeye götürülmesinden, yani dava
açılmasından sonra tarafların arabulucuya başvurması halidir.

2)Mahkeme dışı arabuluculuk: Henüz dava açılmadan önce, tarafların bir arabulucuya gidip uyuşmazlığı çözmek istemeleri halidir.

Faaliyet süresine göre arabulucuya, Arabuluculuk Asgari Ücret Tarifesi uyarınca ücret ödenir. Taraflar aksini kararlaştırmadıkça, arabuluculuk süresince masrafları eşit olarak karşılayacaklardır.Arabuluculuk, tarafların serbest iradeleri ile karar verebilecekleri hukuki uyuşmazlıklarda mümkündür.

Dünyadaki genel uygulamanın aksine, Türkiye’de arabuluculuk yetkisinin sadece Hukuk Fakültesi mezunlarına verilmesi sistemin en zayıf tarafı olarak gözükmektedir. Çünkü, tüm dünyada arabuluculuk sistemi özellikle mali ve teknik konularda olmak üzere diğer meslek mensuplarına da açıktır.