Corona virüsler, hayvanlarda veya insanlarda hastalığa neden olabilecek büyük bir virüs ailesidir. Daha önce Orta Doğu Solunum Sendromu (MERS) ve Şiddetli Akut Solunum Sendromu (SARS) gibi daha şiddetli hastalıklara kadar neden olduğu bilinmektedir. En son tespit edilen Corona virüs ise COVID-19 adını verdiğimiz ve şu anda dünyamızda pandemi oluşturan bir virüstür. Bu yeni virüs ve oluşturduğu hastalık, salgının Aralık 2019'da Çin'in Wuhan kentinde başlamasından önce bilinmiyordu.
Hastalık, kişiden kişiye, COVID-19'lu bir kişi öksürdüğünde veya nefes verdiğinde ortama yayılan küçük damlacıklardan veya ağızdan yayılabilir. Bu damlacıklar kişinin etrafındaki nesnelere ve yüzeylere düşer. Diğer insanlar bu nesnelere veya yüzeylere temas ettikten sonra gözlerine, burnuna veya ağzına dokunduğunda viruse yakalanırlar. İnsanlar ayrıca, COVID-19'lu damlacıkları öksüren veya nefes veren bir kişiden damlacıklar halinde nefes alırlarsa COVID-19 hastalığına yakalanabilirler. Bu yüzden hasta olan bir kişiden 1 metreden daha uzak mesafede durmak önemlidir. Bugüne kadar yapılan çalışmalar, COVID-19'a neden olan virüsün, esas olarak hava vasıtasından çok temas yoluyla bulaştığını göstermektedir.
Corona Virüs veya COVID-19 Virüsün Belirtileri:
- Birkaç gün süren yüksek ateş (38.2°C ve üzeri),
- Sürekli ve geçmeyen Kuru öksürük,
- Nefes darlığı,
- Boğaz ağrısı,
- Baş ağrısı
- Mide bulantısı ve ishal
İnsanların çoğu (yaklaşık %80) özel tedaviye ihtiyaç duymadan iyileşir. COVID-19 olan her %15’i ağır hastalanmakta ve nefes almakta güçlük çekmektedir. Bu hastalar ise hastanelerde tedavi altına alınması gereken hastalardır.
Risk grubundaki hastalar;
Yaşlılar: bu risk aşağı yukarı 60 yaşında başlar ve ilerleyen yaşla birlikte artar.
Yüksek tansiyon hastaları
Şeker hastalığı,
Akciğer hastalıkları (örneğin KOAH),
Kanser hastalıkları,
Bağışıklık sistemi zayıf olanlar,
Başka türden tıbbi temelli özel bağışıklık sistemi zayıflığı bulunanlar. ·
Yaşlı insanlar ve yüksek tansiyon, kalp problemleri veya diyabet gibi altta yatan tıbbi sorunları olanların ciddi hastalık geliştirme olasılığı daha yüksektir. Ateş, öksürük ve nefes almada zorluk çeken insanlar tıbbi yardım almalıdır.
TANI: RT-PCR gibi oldukça gelişmiş yöntemler kullanılmaktadır. Hastalık belirtilerini taşıyan kişiler, özellikle hastalığın görüldüğü ülkelere seyahat, yahut seyahat edenle temas etmişse, derhal gerekli önlemler alınarak testler gerçekleştirilmelidir. Bu pahalı ve üst düzey laboratuvar gerektiren yöntemler, ülkemizde Sağlık Bakanlığının belirlediği referans hastaneler aracılığıyla elde boğaz-burun benzeri örenlerin gönderildiği Viroloji Referans Laboratuarında gerçekleştirilmektedir. Doğru tanı konulabilmesi için bazen tetkiklerin tekrarı da gerekebiliyor.
TEDAVİ; Bilim dünyası, çeşitli ilaçlar üzerine de denemelerini sürdürse de, ne yazık ki henüz kanıtlanmış etkili bir ilacı yok, henüz aşısı da geliştirilemedi. Bu durumda virüsten korunma, en geçerli strateji olacaktır. Ortalama olarak her bir Coronavirüs taşıyıcısı, mikrobu 2.2 kişiye bulaştırmaktadır. Elbette hijyen alışkanlıklarına göre toplumdan topluma bu rakamlar değişebilmekte.
KORUNMAK İÇİN;
- El hijyenine dikkat edilmelidir. Elleri en az 20 saniye sabunlu suyla yıkamak gerekiyor. Bu mümkün değilse alkollü mendille silinmesi, dezenfektan sıvı ya da kolonya gibi temizlik ürünleri kullanılmalıdır.
- Sık dokunulan kapı kolları, masa gibi yüzeyler alkol içeren dezenfektanlarla temizlenmelidir.
- Mümkün olduğunca özellikle kapalı alanlarda toplanılmamalıdır.
- Kalabalık alanlardan uzak durulmalıdır.
- Mümkünse evden çıkılmamalı, mecbur kalınması halinde uygun maske kullanılmalıdır.
- Tehlike devam ettiği sürece mümkünse tokalaşma, öpüşme gibi selamlaşma seramonilerinden uzak durulmalı, hatta aramızdaki mesafe 1 metreden daha yakın olmamalıdır.
- Yurt dışı seyahatleri iptal edilmelidir. Yurt dışından dönüldüğünde 14 gün süreyle evde geçirilmelidir.
Virüsü aldığımızdan şüphelendiğimiz durumda 14 gün boyunca iyi havalandırılan bir odaya yalnız başımıza çekilerek, kendimizi ve elbette kişisel eşyalarımızı sevdiklerimizden ve dostlarımızdan uzak tutmak yerinde olacaktır. Elbette sağlık profesyonellerinin alacağı önlemler, burada bahsedilenlerden çok daha üst seviyede olacağı açıktır.