YKS Bitti, Şimdi Tercih Zamanı Öncelikle sınava giren tüm öğrencilerimizi, belki bir yıl belki daha fazla süre boyunca gösterdikleri çalışma ve gayretlerinden dolayı tebrik ederiz. Sınav bitti ve tercih süreci başladı. Sevgili öğrenciler; sınavda gösterdiğiniz performansınız kadar yapacağınız tercihler de çok önemlidir. Bu yazımızda doğru bir tercih yapmanıza yardımcı olacak bazı bilgiler vereceğiz. Aslında tercih sürecinin kabaca iki önemli boyutu vardır. Birincisi siz, ikincisi tercihleriniz… Haydi, bu iki boyutu detaylandıralım. SİZİN YKS’de gösterdiğiniz performansınız yani başarı sıranız, SİZİN yetenekleriniz, SİZİN potansiyeliniz, AİLENİZİN/SİZİN ekonomik gücünüz, SİZİN hayalleriniz, SİZİN kendinize ve yapacaklarınıza olan güveniniz, 10 yıl sonra SİZİN kendinizi görmek istediğiniz yer. SİZİN kelimesini özellikle büyük harfle yazıyoruz ki tercih sürecindeki değerinizi iyice görebilesiniz. Eğer bu süreçte kendi değerinizin farkında olarak tercih yaparsanız hangi bölümden mezun olursanız olun yolunuz hep açık olacaktır. Çok popüler, iş bulma şansı yüksek olan ve maddi açıdan iyi kazanç sağlayan bölümlerden mezun olup sırf çevresi ya da ailesi istedi diye bu bölümü okuduğu için işine dört elle sarılmayıp mesleğinin avantajlarından tam kapasiteyle yararlanamayan pek çok işi var. Bu nedenle “evet, ben bu işi yaparım” dediğiniz bölümleri tercihlerinize ekleyin. Sürecin ikinci boyutu ise tercihlerinizdir. Öncelikle yazacağınız bölümün yüzdelik dilimi ve sizin başarı sıranız çok önemlidir. Çünkü YKS tarzındaki sınavlarda puandan daha önemli olan iki şey vardır. Bunlar yüzdelik dilim ve başarı sırasıdır. Bu nedenle seçeceğiniz bölümlerin önceki yıl hangi yüzdelik dilimle öğrenci aldığını ve hangi başarı sırası ile kapandığını incelemenizde fayda var. Tüm bunları yaparken tercih kılavuzundan mutlaka faydalanmalısınız. Tercih kılavuzu bu süreci en iyi şekilde yönetmenizi sağlayacak kurallar barındırmaktadır. Ardından şu soruları kendinize sormanızı öneririm: *Mesleğin konusu nedir? Kimlerle muhatap olacağım? *Bu bölümün mezun olduktan sonra iş bulmama katkısı ne olacak? *Bu bölümü okurken hangi zorluklarla karşılaşacağım? *Bu mesleği yaparken hangi zorluklarla karşılaşacağım? *Meslek ofiste mi yoksa sahada mı yapılacak? *Bu meslekte yükselme şansım nedir? İşte bu soruların cevaplarını sürecin birinci boyutu olan SİZ kelimesi ile dengeli bir şekilde birleştirdiğinizde doğru bir tercih yapmış olacaksınız. Peki, tercih sıralamanız nasıl olmalı? Öncelikle birbiriyle bağlantılı birkaç bölüm belirleyin. Ardından ailenizin ya da sizin ekonomik gücünüzü düşünün ve bu bölümler içerisinden eleme yapın. Mezun olduktan sonra hemen iş bulmanız ve para kazanmaya başlamanız gerekiyorsa, çok fazla mezun verip iş imkanı kısıtlı olan bölümleri elemeniz gerekiyor. Ardından okuyacağınız şehirleri belirlemelisiniz. Biz burada size bir tavsiyede bulunmak isteriz. Üniversite 4 ile 7 yıl arasında değişen bir zaman dilimidir. Bazı bölümler için mezun olduğunuz üniversitenin hangisi olduğunun önemi büyüktür. Bazı bölümlerde ise mezun olduktan sonra tekrar sınava girmeniz gerekebileceğinden, bu bölümlerde şehir ve üniversite seçimi daha az önemlidir. Bu nedenle üniversite ve şehir seçimi konusunda yazacağınız bölümleri esas alarak gerçekçi davranmalısınız. Örneğin, Mühendislik fakültesinde okumak istiyorsanız sanayi şehirlerini ve teknik üniversiteleri seçmek, turizm fakültesinde okumak istiyorsanız Antalya gibi turizm şehirlerini seçmek yerinde bir karar olacaktır. Devlet ya da vakıf üniversitesinde okuma durumunuz ise yine ekonomik gücünüze ve sınavda gösterdiğiniz performansa bağlıdır. Ancak hangi tür üniversite olursa olsun, yabancı dil, yurt dışı öğrenci değişimi, staj imkânı, iş bulma imkânı, çift dal-yan dal yapma durumu gibi bileşenleri çok iyi araştırın. Eğer bir yıl mezun kalarak tekrar sınava girmek gibi bir duruma “Evet, olabilir” diyorsanız tercihlerinizi buna göre yapın. Ama “bu yıl üniversiteye gitmek istiyorum, bir yıl daha sınava hazırlanamam, bir sonraki yıl şimdiki başarı sıralamamdan daha iyi bir sıralama yapacağımdan emin değilim” gibi düşünceleriniz varsa tercihlerinize “garanti” dediğimiz tercihleri de ekleyin ve gerçekçi olmayan “ölü tercih” dediğimiz tercihleri yazmaktan kaçının. Ama bu eklemeleri yaparken yukarıda bahsettiğimiz konuları göz önünde bulundurun. Son olarak şunları da belirtmekte fayda var. Tercih yaparken eş, dost, akraba vb. tanıdıklarınızdan kişisel fikirlerini dinleyebilirsiniz ancak mutlaka tercih konusunda uzman olan kurum ya da kişilerden yardım almanızı öneririz. Ayrıca yazmayı düşündüğünüz bölümlerden mezun olmuş kişilerle sohbet edebilir, öğrenmek istediklerinizi sorabilirsiniz. Tüm öğrencilerimize tercih sürecinde başarılar dileriz. Yaşamınızın geri kalanında sizi mutlu edecek, pişmanlık duymayacağınız tercihleriniz olması dileklerimizle…
Dr. Pelin ÜREDİ & Prof. Dr. Lütfi ÜREDİ